Uzaktan eğitim kavramı birçoğumuz için Covid-19 pandemisiyle beraber karşılaştığımız bir kavram iken alanın tarihine baktığımızda sanayi devrimine kadar uzanan bir geçmişe sahip olduğunu görebiliriz. Önceleri mektupla daha sonra ise gazeteler yoluyla bu eğitim seçeneği sıklıkla kullanılmıştır. 1950’li yıllarda açık ve uzaktan eğitim felsefesinin yaygınlaşmasıyla beraber ilk açık üniversiteler kurulmaya başlanmıştır. Yükseköğretimdeki artan bu uzaktan eğitim uygulamaları kurumsal e-öğrenme kurgularının oluşturulmasında da fayda sağlamıştır.

21. yüzyıl ve internet teknolojilerinin yaygınlaşmasıyla beraber firmalar birçok farklı ülkede merkez ya da çalışan bulundurabilir duruma gelmiştir. 5 kıta üzerinde birçok farklı departman ve çokkültürlü atmosfere sahip olan kurumlar sürekli öğrenme ve yaşam boyu öğrenme felsefesi bağlamında uzaktan eğitim ortam ve teknolojilerinden faydalanmaya başlamıştırlar. İşte bu gibi kurumların sürdürülebilir, kurumsal, sistematik, nitelikli öğrenme ortamı ihtiyaçları artık eskisinden çok daha fazla olduğu ifade edilebilir.

Covid-19 pandemisinden önce birçok kurumda uzaktan eğitim faaliyetleri gerçekleştirilebilmekteydi. Kurumlar mesai öncesi ya da mesai sonrası birçok eğitimi uzaktan eğitim ortamları üzerinden sağlayabilmekteydi. Pandeminin etkisi ile bu ortamlara talep hiç olmadığı kadar artmıştır. Fakat pandeminin etkisinin azalması, bazı kurumların esnek çalışma stratejilerinden vazgeçip ofis ortamında çalışma şartlarına geçmesiyle beraber uzaktan eğitim ortamlarına olan talepleri şaşırtıcı bir şekilde devam etmiştir. Bu taleplerden biri olarak Hibrit Öğrenme Modeli dikkat çekici bir şekilde kurumsal anlamda yaygınlaşmaktadır.

 Hibrit Öğrenme Modeli Nedir?

Hibrit öğrenme modeli hem geleneksel yüz yüze eğitim ortamlarını hemde çevrimiçi öğrenme ortamlarını bir arada kullanılmasına vurgu yapılan bir modeldir. Hibrit öğrenme modelinde yüz yüze ve çevrimiçi ortamların sahip oldukları en iyi özelliklerin bir araya getirilmesi söz konusudur. Hibrit öğrenme modeliyle beraber eğitim ortamlarındaki esneklik ve öğretim tekniklerinin zenginleştiği görülebilmektedir. Hibrit öğrenme modeli kurumların fiziksel ortamda sundukları eğitim yada konferansların yanı sıra online olarak sundukları kaynakları ve görevleri çalışanlarına sunması açısından önemlidir.

Kurum çalışanları sadece yüz yüze gerçekleştirilen eğitim ortamlarındaki öğrenme kaynaklarını o zaman ve mekan içerisinde değil, istedikleri zaman ulaşabilecekleri çevrimiçi bir ekosistemde bulabilirler. Edindikleri bilgileri pekiştirebilecekleri diğer faydalı kaynaklara ulaşabilir, gerekli durumlarda diğer katılımcılar ile eğitim ortamının amacına uygun olarak iletişime geçebilirler. Bu sayede kurumun sahip olduğu çalışanların bilgi, tecrübe ve deneyimlerinin zenginleşerek artması sağlanır.

Hibrit Öğrenme Modelinin Faydaları Nelerdir?

Hibrit öğrenme modelinin çokça fazla faydası bulunmaktadır. Yükseköğretimde artan öğrenci nüfusunun yarattığı insan kalabalığının önüne geçmek için faydalanılabilir. Özel kuruluşlarda ise kısıtlı olan fiziksel alanın tasarruflu kullanılabilmesi için faydalanılabilir. Bunun yanı sıra bir çok özel kuruluş hibrit öğrenme modelini mesai saatleri dışında da bir öğrenme deneyimi sunduğu için gündemlerinde bulundurmaktadır. Hibrit öğrenme ile katılımcılar birer ‘yaşam boyu öğrenen’ olma yolunda önemli deneyim ve tecrübe elde edebilmektedirler.

Hibrit eğitim ortamlarında Öğrenme Yönetim Sistemleri (LMS) oldukça önemli ve işlevsel konumdadır. LMS üzerinden katılımcılar ve eğitimler tanımlanarak esnek zaman dilimleri içerisinde eğitim sürecinin gerçekleştirilmesi sağlanır. Kurumsal eğitimlerde kullanılacak hibrit modellerde LMS alt yapıları olmadan sürdürülebilir bir ekosistem oluşturulması imkansızdır. Kurumsal eğitim planlanması, LMS alt yapılarının oluşturulması ve e-öğrenme bileşenleriyle gerçekleştirilecek hibrit eğitim ortamları kurumların en önemli ihtiyaçları arasında gösterilebilir. Bu gibi ortamların içerisinde Web 2.0 araçlarının kullanımı hibrit öğrenme modelinin daha zengin bir atmosfere sahip olabilmesi açısından kıymetlidir. Bunun beraberinde Camtasia ve Articulate gibi programlar aracılığıyla üretilen zengin içerikler de katılımcılarla paylaşılabilir. 

Uzaktan Eğitimin Olumlu Yanları Nelerdir?

Günümüzde uzaktan eğitim, online eğitim, çevrimiçi öğrenme vb. kavram yaygın olarak kullanılmaktadır. Covid-19 döneminde hayatımıza giren acil uzaktan öğretim kavramı uzaktan eğitimin tanınması açısından önemli bir katkı sunmuş olsa da uzaktan eğitimin olumsuz yanlarının da gün yüzüne çıkmasına neden olmuştur. Uzaktan eğitim yada online eğitimin olumlu ve olumsuz yanları bulunmaktadır.

Uzaktan eğitimin avantajları şu şekilde sıralanabilir;

• Farklı dijital teknolojilerin kullanılmasıyla öğretim ortamında farklı öğretim stratejilerin uygulanabilmesine imkan sağlamaktadır.
• Katılımcıların, eğitmenlerin ve diğer personellerin esnek zamanlar içerisinde eğitimlere katılmasını sağlamaktadır.
• Kurumlara aynı zaman içerisinde yüzlerce hatta binlerce katılımcıya eğitim sunma imkanı sağlamaktadır.
• Farklı şehir yada farklı bölgelerde yaşayan katılımcılara çok hızlı bir şekilde ulaşarak eğitimlere katılım imkanı sunmaktadır.
• Bireysel farklılıkların göz önünde bulundurulduğu öğretim ortamlarının tasarlanmasına imkan sağlamaktadır.
• Uzaktan eğitim ortamları çok daha ucuz ve ekonomiktir. Kurumlar uzun vadede eğitim maliyetlerinden tasarruf sağlayabilirler.
• Sürdürülebilir ve uzun yıllar tekrarlanabilir eğitim ortamlarının oluşturulması mümkündür.
• Katılımcılara ve eğitimcilere zaman ve mekan esnekliğinin yanı sıra istedikleri zaman öğrenme ve öğretme süreçlerini kurgulama ve uygulama imkanı sunmaktadır.
• Katılımcıların öz-düzenlemeli öğrenme becerilerine göre uzaktan eğitim ortamlarından daha fazla fayda aldıklarına yönelik bulgular bulunmaktadır.
• Uzaktan eğitim sunan kurumlar hem fiziksel salonlardan hem de kağıt vb. gibi maddi başlıklardan tasarruf sağlarlar.
• Zihinsel ya da fiziksel engeli bulunan katılımcılar için zengin esnek ortamların oluşturulması mümkündür.
• Eğitimciler veya şirket yöneticileri sistem üzerindeki katılımcıların öğrenme performansını detaylı bir şekilde görüntüleyebilirler.

Uzaktan eğitimin sahip olduğu dezavantajlar ise şu şekilde sıralanabilir;

• Uzaktan eğitim katılımcısı olan kişilerin kendi öğrenme deneyiminin sorumluluğuna sahip olması gerekir. Aksi halde eğitimleri başarılı ve zamanında tamamlama konusunda sorun yaşayabilirler.
• Kurumların kaliteli uzaktan eğitim ekosistemleri oluşturma konusunda yetkin ve nitelikli paydaş, personel ve firma bulma konusunda yeterli bilgilerinin bulunmaması. Bu gibi durumlarda kurumlar tümüyle uzaktan eğitim sistemlerinden uzaklaşabilmektedirler. Bu konularda uzman firmalardan destek alınması gerekir.
• Uzaktan eğitimin eğitim ve tekniğin bir arada bulunduğu bir çalışma sahası olmasından dolayı kurum içerisinde teknik personellerin bulunmaması yada teknik destek personeline her zaman ulaşılamıyor olması. Bu konuyla ilgili olarak 7/24 destek sunan firmalardan hizmet alınması çok önemlidir. 
• Nihayetinde online sistemlerin bir parçası olan uzaktan eğitim sistemleri doğrudan sanal ortamlarda bulunan dijital tehlikelere maruz kalabilmektedir. Durum böyle olunca uzaktan eğitim sistemlerinin güvenli bir şekilde kurgulanması, oluşturulması ve uygulanması önem arz etmektedir.

Hibrit Eğitim İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Pandemi sonrasında artan hibrit eğitime olan talep birçok kurumun bu ortamı planlaması ve oluşturması için güdüleyici bir unsur olmuştur. Kurumların İnsan Kaynakları ya da Eğitim departmanları hizmet için eğitim süreçlerini daha sürdürülebilir ve daha yaşam boyu öğrenme odaklı gerçekleştirebilmek için hibrit eğitim, online eğitim, çevrimiçi eğitim, e-öğrenme konulu ortamlar oluşturmaktadırlar. Fakat bu ortamları tasarlarken dikkat edilmesi gereken önemli başlıklar bulunduğunu belirtebiliriz.

• Hibrit eğitim ekosistemde LMS’in yanı sıra fiziksel ortamların da hazırlanması gerekmektedir.
• Fiziksel olarak gerçekleştirilen etkinlik, toplantı ya da eğitim için bir eğitim ortamına uygun olarak hazırlanmış bir veya iki fiziksel ortamın bulunması gerekmektedir.
• Teknolojinin çokça konuşulduğu bu dönemde kurumsal e-öğrenme planlayıcıları bu fiziksel sınıfları salt teknolojiyle doldurmamalıdırlar.
• Sınıflar katılımcıların ihtiyaçlarına uygun bir şekilde oluşturulmalıdır. Katılımcıların ihtiyacı ve kurumsal hedefler çerçevesinde sınıflar planlanarak oluşturulmalıdır.
• Fiziksel sınıflarda gerçekleştirilecek etkinlikler sadece fiziksel etkinlik yapmak için değil, katılımcıların uygulama becerilerine yönelik kazanımları sağlama konusunda faydalanılan alanlar olarak kurgulanmalı.
• Uzaktan eğitim ya da online eğitimdeki LMS ortamlarında canlı ders, toplantı ve kaynak materyallerin paylaşımı önemlidir. Bu sebeple 7/24 çalışabilir bir LMS’e sahip olunması önemlidir.
• Hem eğitmenler hem de katılımcılar için karşılaştıkları her sorunda onlara destek olabilecek destek hizmetleri personelinin bulunması önemlidir.
• Yüz yüze eğitim ve uygulama ortamında faydalanılan öğretim yaklaşımı birebir olarak online eğitim ortamında uygulanmamalıdır.
• Mümkünse kullanıcılara hibrit eğitimin hangi sahnesinde yer almak istediğinin sorulması yoluyla mevcut taleplerin toplanması sağlanabilir.
• Yüz yüze eğitim ortamında kullanılan kaynak materyaller herhangi bir tasarım sürecinden geçirilmeden doğrudan LMS içerisine aktarılmamalıdır.

Kaliteli Hibrit Eğitim Ortamı Tasarlarken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Uzaktan eğitim uygulamalarından biri olarak hibrit eğitim ortamları çokça fazla tercih edilmeye başlayan bir uygulamadır. Hibrit eğitim ortamlarında kullanılacak ders kaynaklarının katılımcılar için daha nitelikli olarak tasarımlanması konusunda dikkat edilmesi gerekenler bulunmaktadır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz;

• Katılımcılara haftalık görevlerin verilmesi sağlanabilir.
• Konu odaklı ya da zaman aralıklı olarak katılımcıların bilgilerinin değerlendirilmesi sağlanabilir.
• Yüz yüze eğitim için tasarlanan Powerpoint ile online eğitim için tasarlanan PowerPoint’in farklı amaçlara hizmet ettiği göz önünde bulundurularak tasarımları yapılmalıdır.
• PowerPoint tasarımları konusunda Mayer’in Çoklu Ortam Tasarım İlkelerinden kesinlikle faydalanılmalıdır.
• Senkron eğitim ortamlarının kullanılacağı etkinliklerde Zoom yorgunluğu yaratmaması açısından sadece konuya yada bağlama katkı sağlayacak olan katılımcıların kamera ve mikrofonlarını açması sağlanmalı. 
• Eğitimenlerin senkron ve asenkron ders ortamlarındaki ders kayıtları için çekimi gerçekleştirecekleri odaları katılımcıların dikkatini dağıtmayacak şekilde oluşturmaları gerekmektedir.
• Eğitim süreçlerinin değerlendirilmesi için zaman esnekliğinin yanı sıra farklı araçlar kullanılarak gerçekleştirilmesi öğrenme deneyimlerinin ortaya çıkarılması açısından kıymetlidir.
• LMS içerisinde katılımcıların istedikleri zaman okuyabilecekleri özet kaynakların eklenmesi önemlidir.
• Senkron veya asenkron eğitim ortamlarının eğitimin hangi kazanımı için yapıldığı ifade edilmelidir. Eğitimin sonunda katılımcının ne gibi bilgilere sahip olacağı katılımcılarla önceden paylaşılmalıdır.
  

Öğrenme Yönetim Sistemlerinin (LMS) Hibrit Eğitim İçin Önemi Nedir?

Hibrit eğitim sadece yüz yüze olarak değil uzaktan eğitim teknolojilerinin de işin içerisinde bulunduğu ortamlardır. Hibrit eğitimin uzaktan eğitim teknolojileriyle desteklenmesi noktasında LMS’ler karşımıza çıkmaktadır. LMS yada senkron bir teknoloji aracı olmadan nitelikli bir şekilde hibrit eğitimin oluşturulması mümkün değildir. Bu konuyla ilgili olarak Vedubox’ın sunduğu hizmetleri inceleyebilirsiniz. LMS’lerin hibrit eğitim için önemi şu şekilde sıralanabilir;

• Katılımcılar istedikleri zamanda istedikleri mekanda öğrenme süreçlerini gerçekleştebilirler.
• İster senkron ister asenkron olsun tüm eğitim ortamlarına ulaşabilecekleri dijital bir ofis görevi görür.
• Eğitim sırasında istenilen görev ya da ödevlerin sistematik olarak toplanabilmesi için gerekli olan teknolojileri doğrudan içerisinde bulundurur.
• LMS üzerinden katılımcı etkinlikleri, faaliyetleri, görev geçmişleri gibi bilgilerin raporlaştırılması oldukça kolaydır.
• Ders kaynaklarının katılımcılarla kolay bir şekilde paylaşılabilmesi açısından değerlidir.
• Kurumların ve eğitimcilerin uzunca bir süre kullanabilecekleri eğitimleri oluşturabilmelerini mümkün kılar.
• Uzun yıllar boyunca gerçekleştirilen eğitim-öğretim faaliyetlerinin bir arada listeli bir şekilde bulunarak arşiv görevini yerine getirir.
• Kurumların kendi içerisinde yükselme/terfi süreçlerinin daha şeffaf bir şekilde gerçekleştirilmesinde faydalanılabilir.
• Hibrit eğitim uygulamalarındaki uzaktan eğitimin tarafının omurgasıdır.
• Eğitmenlere ya da kurumsal LMS yöneticilere geliştirdikleri eğitsel içerikleri katılımcılarla hızlı bir şekilde paylaşabilme imkanı sağlamaktadır.

Tüm bu açıklamalar çerçevesinde pandemi sonrasında hibrit eğitime olan ilginin daha da artacağı ifade edilebilir. Kurumsal firmaların ya da eğitim kurumlarının hibrit eğitime yönelik ihtiyaçlarında dikkat edilmesi gereken başlıkları bu yazı içerisinde sizlere sunduk. Hibrit eğitim sadece online etkinlikler gerçekleştirilen aktivitelerin bütünü değildir. Gerekli kurumsal ihtiyaçlara yanıt veren uygulamaları içerir. Kurum bir problemi yüz yüze bir oturumla çözebiliyorsa yüz yüze bir eğitim sağlanabilir. Kurum bir problemi yüz yüze eğitim ortamıyla çözebilecek zaman ve mekana sahip değilse bu konuda uzaktan eğitim teknolojilerinden faydalanılabilir. İşte tam da bu noktada kurumsal hibrit çözümlerinin kullanılması önemlidir. Kurumsal LMS çözümleri, canlı eğitim, sınav, anket, sertifika, oyunlaştırma ve diğer birçok eğitim hizmeti alt yapısına sahip Vedubox’ı inceleyebilirsiniz.